Doğuyor, yaşıyor, yaşlanıyor ve ölüyoruz. İnsan varoluşunun doğal döngüsü bu . Fakat bazıları, diğerlerinden daha uzun yaşıyor. En uzun ömür konusunda dünya rekorunu elinde tutan kişi, tam 122 yıl ve 164 gün yaşamış olan Fransız Jeanne Louise Calment’ti . İyi ama uzun ömrün sırrı ne?
İnsanlar karmaşık ve uzun ömürlü canlılar, bu da yaşlanma sürecini araştırmayı cidden zorlaştırıyor. O yüzden de bugüne kadarki araştırmaların büyük kısmı hayvanlar üstünde yürütülmüş. Bu tür araştırmalarda tercih edilen türlerden biri, elinizdeki dergideki virgül büyüklüğündeki ufacık bir solucan olan Caenorhabditis elegans; diğeriyse Mus musculus, yani bildiğiniz laboratuvar faresi.
Solucanlar genelde iki ila üç hafta yaşıyor. Farelerinse üst yaşam limiti üç yıl civarında. Her iki hayvan da bizimkilere çok benzer genler içeriyor. Bu modelleri kullanan araştırmacılar, yaşlanma sürecini geciktirebilecek bazı adaylar saptadılar bile: kök hücreler, kalori kısıtlaması ve bazı ilaçlar gibi.
Dünyanın her yanından bilim insanları uzun yaşam sorusuna yanıt bulmak için onlarca yıldır çaba harcıyor ve özenli çalışmaların sonucunda nihayet insanlar üstünde denenmeyi bekleyen bir bilgi birikimi oluştu.
Buck Yaşlanma Araştırmaları Enstitüsünün CEO’su Brian Kennedy ile konuştuğumuzda bize şöyle dedi: “Yaşlanmayı anlamaya odaklanan, kar amacı gütmeyen bir tıbbi araştırma kurumuyuz. Kapılarımızı 1999’da ilk kez açtığımızda, yaşlanmanın önemli bulduğumuz tüm hastalıkların ardındaki bir numaralı risk faktörü olduğunu gördük.
Geçtiğimiz on yıl içinde farelerde ve hatta primatlarda yaşlanmanın yavaşlatılabileceğini görmüş olmamız çok heyecan verici. Asıl güçlük bu bilgiyi alıp insanlara uygulamak. Sadece ömrü uzatmak değil amacımız; biz, insanın sağlıklı yaşam süresini uzatmanın peşindeyiz. Yani hastalıksız ve işlevsel olarak geçirilen sürenin.
Yaş Sınırımız Var Mı?
2010’da dünya nüfusunun % 8 kadarı 65 yaşın üstündeydi. 2050’de bu rakamın %16’ya , yani 1,5 milyar insana yükselmesi bekleniyor. Fakat insan ömründeki bu şaşırtıcı artışa rağmen, insanın üst yaş sınırında son 2.000 yıldır çok küçük bir değişim yaşandı.
Eskiden de yetmişli yaşlarına kadar yaşayan insanlar vardı. Brian Kennedy şöyle diyor: “Ortalama yaşam beklentisi büyük hızla artıyor. Ama bu sadece ortalama. Maksimum yaşam süresini artırıp artıramayacağımız hala belirsiz.”
Kaynak: How It Works