Apatosaurus

Afrika filinden yaklaşık dört kat daha ağır, arabanızdan beş kat daha uzun ve yetişkin bir insanın neredeyse altı katı boyundaki Apatosaurus, Jura döneminin en büyük dinozorlarından biri olmanın yanı sıra yeryüzünde yürümüş en büyük dinozorlardan biridir.

Bu dönemin büyük dinozorlarının çoğu gibi Apatosaurus (bir zamanlar hatalı olarak kullanılan adıyla Brontosaurus) da otçuldu. Günümüzün Kuzey Amerika’sınıoluşturan arazilerde bol miktarda yaprak ve ot yiyerek yaşardı. Boyutuna rağmen dinozorun adı Yunanca “apate” ve “saurus” kelimelerinden türetilen adı “aldatıcı kertenkele” anlamına gelir.

1970’lerden önce Apatosaurus’ların birçok diğer sauropodla birlikte, büyük oranda suda yaşadıkları, bataklık ve göllerde vücutların kısmen su altında tuttukları sanılıyordu.  Dev cüsseleri de bunu doğruluyor gibiydi. Ancak yeni kanıtlar, kocaman bacak kemiklerinin yanı sıra boyun ve omurgada yer alarak ağırlığı azaltan bir dizi hava kesesisayesinde Apatosaurus’un tamamen karada yaşayabildiğini, yalnızca su içmek için su kaynaklarında zaman geçirdiğini gösteriyor.

Su içmek demişken, Apatosaurus sağlığını korumak için her gün onlarca litre su içiyordu. Ayrıca bol miktarda gıdayı işlemesi gerekiyordu ve günün büyük kısmını otlanmaya harcıyordu. Neyse ki fazla yırtıcıyla mücadele etmek zorunda değildi.

Apatosaurus boyutundaki bir dinozoru devirmeyi yalnızca en büyük etçil dinozorlar başarabiliyordu. Ayrıca kuyruğunda ölümcül bir silahı vardı ve gerektiğinde büyük bir hızla bunu düşmanlarına savurabiliyordu. Apatosaurus, düşmanlarına karşı kendini savunabilse de yok oluştan kaçamadı. Yaklaşık 150 milyon yıl önce orta ölçekli bir yok oluş olayında soyu tükendi.

Kemik Savaşları

Modern paleontolojinin altın çağının başlarında iki önemli Amerikalı palaeontolog olan Edward Cope ve Othniel Marsh, dinozor kalıntılarını keşfetmeyi bir kavgaya dönüştürdü. Yeni dinozor türlerini keşfedip tanımlamak için hem birbiriyle yarışıyor hem de birbirinin itibarını zedelemeye çalışıyorlardı. Çağın bir numaralı palaeontoloğu olma yarışı sürerken Marsh, 1877’de ve 1879’da farklı türler olduğunu sandığı iki dinozor tanımladı. İlkine Apatosaurus, ikincisine Brontosaurus adını verdi.

Brontosaurus’un tam iskeleti 1905’te Yale Peabody Müzesi’nde Marsh’ın keşfi olarak sergilenince Brontosaurus adı dünyaca ünlendi. Ancak acele işe şeytan karışmış, Marsh büyük bir hata yapmıştı. Brontosaurus aslında erişkin bir Apatosaurus’tan başka bir değildi.

Apatosaurus ilk olarak 1877’de tanımlandığı için de onun adı geçerli olmalıydı. Dolayısıyla 20. yüzyılın başlarında “Brontosaurus” adı rafa kaldırıldı. Buna rağmen Brontosaurus adı halk arasında öyle bir şöhrete kavuşmuştu ki her zaman Apatosaurus’tan daha popüler oldu. Brontosaurus adı günümüzde bile bazı yerlerde kullanılarak dinozor uzmanlarını üzmektedir.

Kaynak: Dinozorlar