Bilim Nedir?

Bilim Nedir?  Kelime anlamı olarak bilim şu şekilde açıklanabilir; Evrendeki herhangi bir oluşum ve olayın çeşitli yöntemler ve olgularla gerçekliğe dayanarak elde edilen tutarlı bilgi.

Bilim sınırları olmayan, gerçekliği kanıtlanarak her zaman ve her yerde geçerliliği kabul edilen, deneyler ve ispatlarla perçinlenen nitelikli bilgilerin tamamıdır.

”Ulaşılacak her bilgiye bilimsel yöntemlerle ulaşmak gerekir. Bilimce bulgulanamayacak şeyleri insanlar bilemez.” Bertrand Russell

Bilim nedir? Bilim, gözlemleyebildiğimiz evrenin deneysel, mantıksal ve gözlemlere dayanarak açıklanabilmesidir. Bilimi diğer disiplinlerden ayıran en önemli özellik, savunmalarına somut kanıtlar bulmasıdır. Ve bu yüzden bilim güvenilirdir. En önemli sayılan bilim dallarından bazıları matematik, geometri, gök bilimi ve tıptır. İlk zamanlardan bu yana geliştirilen matematiksel çözümlemeler sayesinde yeni formüller, sistemler ve kuramlar geliştirilmektedir ki bu da bilimin sürekliliğini gösterir.

Bu zamana kadar birçok alt dala bölünmüş olan bilim, insanların yaşam koşullarını iyileştirmek, bilinmeyen olguları öğrenebilmek ve yeni şeyler öğrenmek açısından insanlığa birçok şey katmış ve katmaktadır.

Bilim, dünyamızı geliştirmek ve insanlara birçok yeni bilgi edinmeyi sağlamanın yanında, birçok kötülüğe de vesile olmuştur. Ölümcül etkiye neden olan kimyasal silahlar ve çeşitli bombalar, özellikle atom bombası bunlardan bazılarıdır.

Bilimde tahminler yanılsamalardan oluşur. Şimdiye kadar hep doğru çıkan bir bilgi yeni bir alanda deney ve gözlem yapmaksızın doğru kabul edilemez. Kabul edilen kanun, yeni bir deney ve gözlem sonucu, somut olarak kanıtlanmış kanun karşısında geçerliliğini yitirir.

Eğer ki Albert Einstein’a bilim nedir? Diye sorsaydık, bize şunu söylerdi:

“Her türlü düzenden yoksun duyu verileri ile düzenli düşünceler arasında uygunluk sağlama çabasıdır.”

Bertrand Russel ise bilim nedir? sorusuna:

“Gözlem ve gözleme dayalı akıl yürütme yoluyla dünyaya ilişkin olguları birbirine bağlayan yasaları bulma çabası” derdi.

Bilim Tarihi

Bilimin yazıdan daha önce var olduğu bilinmektedir. Bu yüzden bilim nedir? sorusunu tam anlamıyla cevaplayabilmek için daha derinlere inmemiz gerekmektedir. Arkeoloji biliminin, özellikle antik çağdaki buluş, görüş ve keşifleri incelemekte önemli bir yeri vardır.

Antik çağlardaki bilimsel görüş ve bulgular üst üste katlanarak şimdiki bilgi ve birikimi oluşturmaktadır. Örneğin arkeolojik keşiflerin incelenmesi sonucu, ilk insanların çeşitli gözlemler yaptığı ortaya konmuştur. Örneğin mevsimleri takip etmişlerdir. MÖ 3500 ile MÖ20000 yılları keşif sonuçları ve bulgulara göre zaman ölçmeye dair çeşitli denemelerin izleri bulunmuştur.

Bununla birlikte MÖ 2500 yılında, Pisagor kuramı bilinmeksizin yapılamayacak büyük yapıların yapıldığı ve Pisagor’dan önce bile Pisagor kuramının bilindiği ortaya çıkmıştır. Nitekim antik Mısırlılar gibi birçok ulus da matematik alanında oldukça ilerlemiştir. Antik Mısırlılar MÖ 4200 yılında 365 günlük (1 yıllık) takvim üretmiş, MÖ 3100 yılında ise milyonları ifade etmek için yeni bir sayı sistemi kullanmıştır.

Bunların yanında bilimin yaygınlaşmasıyla tarım açısından çok verimli gelişmeler olmuştur, insanlar birçok hayvanı evcilleştirmiştir. Bitkilerin incelenmesi sonucunda pek çok şey keşfedilmiştir. Örneğin Babiller hurma ağacının eşeyli ürediğini ortaya koymuştur. Antik çağlarda biyolojiyle birlikte tıbbi çalışmalar da yapılmıştır. Örneğin Çin, Mısır ve Hint yarımadasındaki çeşitli, farklı şifalı bitkiler incelenip, belirli tıbbi ve anatomik sorunlar için kullanmışlardır. Bu kullanımları yazıyla da kaydetmişlerdir.

Bilim ve Felsefe

İlk çağlardaki filozofların, çevrelerini ve Dünya’yı anlama çabaları, merak duyguları, belirli kriterlerin doğmasını ve ideolojilerin ortaya çıkmasına olanak sağlamıştır. Bilim nedir? Sorusu çözülene, bilimin temelleri atılana kadar tartışma ve deney olgusu insanlar tarafından geliştirilmiş ve öğrenme açlığı ve sorgulama, kısaca bir arayış içerisinde olma durumu ortaya çıkmıştır.

19.yüzyıla kadar gelişerek devam eden bilim kendi içerisinde savaş vermiş ve birçok araştırmacı düz mantıkla hareket eden liderlerin kurbanı olmuştur. Aristo’nun fiziğinden daha farklı görüşlere sahip olan Galileo kendi zamanının bilim insanlarıyla çatışmıştır.

Bilim tarihi süresince hep bu tür olaylara sahne olmuş, deney ve gözlem sonucunda çöken kanunların yerini başka kanunlar almıştır.

Bilim Dallarının Gelişimi

 Astronomi ve Fizik

Gök bilimi, bilimlerin anası olarak görülen, özellikle antik çağlarda en fazla şekilde icra edilen bilim dalıdır. İnsanların gökyüzüne olan ilgisi onları gökyüzünü incelemeye itmiş ve teleskobun icadıyla bu gözlemler daha etkin bir hal almıştır. -Teleskop ilk defa Galileo Galileitarafından kullanılmıştır-. Yunan astronomlar, matematiksel ayrıntıları kullanarak bu bilimin temellerini oluşturmuşlardır.

Bilim tarihi ve astronomi tarihi açısından önemli bir konuma sahip olan Batlamyus, Roma İmparatorluğu iktidarı altında olan Mısır’da yaşamıştır. Batlamyus’un, kendisine statü kazandıran eseri “Büyük Derleme” Orta Çağ boyunca kabul görülen bir astronomi eseriydi.

Polonyalı astronom Nikolas Kopernik, Dünya ve diğer gezegenlerin Güneş etrafında döndüğünü açıklamış, güneş merkezli bir sistem ortaya atmıştır. Kopernik’in sistemini destekleyen ve zamanla modern fiziğin babası, modern gözlemsel astronominin babası mahlaslarını alan Galileo Galilei astronomi ve fizik için çok önemli birisidir.

1671 yılında ilk aynalı teleskobu yapan matematikçi ve fizikçi Isaac Newton uğraştığı bilim dallarının gelişmesine çok katkıda bulunmuş diferansiyel ve integral hesabının temellerini atmıştır. Ayrıca 5 Temmuz 1687’ de yayımladığı kitabı, Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri kitabında Newton’ın hareket yasaları ve yer çekimi gibi önemli konuları ele almıştır.

Kimya

Kimya, maddenin yapısını ve davranışlarını inceleyen bir bilim dalıdır. Antik çağlarda inanılan, maddenin belirli temel elementlerden oluştuğu, hava, su, ateş ve topraktan meydana geldiği görüşü hakimdi. Yunan filozoflardan bir kısmı atom görüşünü ortaya atmış ve bu kısma zamanla atomcu filozoflar denilmiştir.

Orta Çağ’a yaklaşırken simya geleneği ortaya çıkmıştır. Simya geleneği kimyanın öncüsüdür. Simyada iki temel amaç vardır; biri felsefe taşı olarak bilinen, her türlü madeni altına çeviren efsanevi madde, diğeri ise için kişiye ölümsüzlük veya sonsuz yaşam hakkı sunan ölümsüzlük iksiri yani ab-ı hayat.

Zamanla simyaya olan ilgi bilimselleşerek kimya bilimi ortaya çıkmıştır. Bu yoldaki önemli isim Robert Boyle’dur. Boyle yasası ile tanınan Robert atomcu filozofları savunan birisiydi. Fransız bilimci Antoine Lavoisier ise kütlenin korunumu kanunu ile kimya tarihine önemli katkılarda bulunmuştur. Kimya biliminin babası da denir. Kendisi ayrıca oksijen ve hidrojeni tespit edip adlandıran kişidir.

Tıp

Bilimin tıp alanındaki ilk gelişmeleri Asya kıtasında gerçekleşmiştir. Hindistan, Mısır, Çin, İran ve Yunanistan’da tıp sistematik bir şekilde hızla gelişmeye başlamış, bir bilim dalı olarak belirli bir revaça yükselmiş, insanlığın en büyük sorunlarından olan sağlık alanında büyük gelişmelere yol açmıştır.

Geleneksel tıp belirli ülkelerde çağdaş tıbbın yanında hala kullanılmakta. Bunun en büyük örnekleri Ayurvedası ile Hindistan ve Çin’dir.

Orta Çağ boyunca İranlı Razi deneysel tıpta, İbn-i Sina bulaşıcı hastalıklar konusunda birçok buluş gerçekleştirmişlerdir. Orta Çağ ve sonrasında Batı için Garcia de Orta tropikal tıbbın öncüsü olarak ortaya çıkmış, başta kolera hastalığı olmak üzere çoğu tropikal hastalığı doğru şekilde tanımlamıştır.

Bunun yanında William Harvey kan dolaşımını doğru şekilde tanımlayan ilk kişi, manastır bahçesinde fasulyeleri eşleyerek genetik kanunlarının yapıtaşını oluşturan GregorMendel, Louis Pasteur ilk kuduz aşısını bulan kişidir. Robert Koch ise 1905 yılında nobel ödülünü, Tuberculosisbacillus ve Vibriocholera gibi hastalığa neden olan önemli bakterileri ilk kez izole ederek almıştır.

Günümüzde Bilim

Bu yazıda “Bilim nedir?” sorusunun sorulması gereken asıl yer burasıdır. Bilim, insanlığın bilgi birikimini toplayarak bir bütün oluşturduğu bir süreçtir. Ancak, hâlâ bilmediğimiz pek çok bilgi bulunmaktadır. Bu bilinmeyenler, araştırmalar ve keşifler yoluyla öğrenilerek gelecek kuşaklara aktarılacak birikim haline gelecektir.

20.yüzyılın başlarından itibaren bilimdeki ilerleme büyük ivme kazanmış ve akademik gelişim de bu yola zemin hazırlamıştır. Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine 1901’den beri verilen Nobel ödülü bilimin prestij yönünü belirler.

Radyolojinin kurucusu olan Marie Curie’nin bilime yaptığı katkılar kimya alanında büyük yankılara neden olmuştur. Radyoaktivite alanındaki çalışmaları ona, 1903 yılında fizik alanında ve 1911 yılında kimya alanında Nobel ödülü kazandırmıştır.

Albert Einstein’in Alman Annalen der Pysik dergisinde yayınlanan Işığın oluşumu ve dönüşümü üzerine bir görüş, Molekül boyutlarının yeni bir belirmesi ve Hareket Cisimlerin Elektrodinamiği başlıklı makaleleri fizik biliminde yeni bir perdenin açılmasını sağlıyordu. Genel görecelik ve Özel görecelik Einstein tarafından bilime sunulan en karmaşık ve gizemli teorilerdendir. Hala tartışmalara vesile olan Einstein, 1921 yılında Fotoelektrik etki olayına getirdiği açıklama ile Nobel ödülüne layık görüldü.

Matematiğin yapıtaşlarından biri olan Carl Friedrich Gauss, Gauss sayılar kuramı, analiz, diferansiyel geometri, jeodezi, manyetizma ve astronomi konularında önemli katkılar yapmıştır. Matematik Gauss’dan sonra farklı yönlerde gelişme göstermeye başlamış ve onun öğrencisi olan BernhardRiemann’ın oluşturduğu geometri sayesinde izafiyet teorisi gelişmiştir.

1953 yılında DNA’nın yapısını bulan bilim adamı Francis Crick, James Dewey Watson ve Maurice Wilkinsgenetik alanında büyük gelişmelere neden olmuşlardır. Genetik bilgiyi taşıyan DNA’nın çözümü, yüzyılın en önemli bilimsel başarısı olmuştur.

Sonuç

Bilim nedir? sorusunu dikkate alırsak bilim, insanoğlunun merak duygusuyla yola çıkarak, öğrenme açlığını doldurmak ve bilinmezden korkmamak için, deney ve gözlemlerle somut bir şekilde, ele alınan konunun açıklanması veya ele alınan sorunun çözümlenmesidir.

Günümüze kadar geçen sürede yaşamış bilim insanları, şu anki bilim insanlarının öncüleridir. Birikmiş bilgi önümüzde altın tepside sunulmuş bir vaziyette duruyor. Ve gün geçtikçe bilim daha da ileriye gidiyor. Son günlerde çıkan neuralink beyin fonksiyonlarının takip edilmesi ve beyin hücrelerinin uyarılmasını sağlayan bir cihaz. Felçli hastalar için teknolojik çözümler geliştirmeyi hedefliyor.

Bu gibi örnekler insan hayatının yaşanabilir kılınması için bilime ihtiyaç duyduğunu gözler önüne seriyor.

Başlıca Bilim Dalları

• Tıp
• Biyoloji
• Astronomi ve Fizik
• Sosyoloji
• Siyasi bilimler
• Psikoloji
• Kimya
• Matematik ve Geometri
• Antropoloji

Yukarıda saydığımız bilim dalları başlıca kabul edilen bilim dallarıdır. Bu dalların sayısı çok daha fazladır ve her geçen gün üzerine eklenmektedir.  Kısacası bu dallar birbiriyle etkileşime girerek karşımıza farklı ve yeni bilim dalları çıkartacaktır.

Bilim Kurgu Nedir ?

Bilim kurgu, genellikle bilim ve teknolojinin gelecekteki olasılıklarını, insanlığın evrimi, uzay keşifleri, yapay zeka, zaman yolculuğu gibi temaları ele alan bir edebi türdür. Bu tür, hayal gücünü ve bilimsel prensipleri bir araya getirerek, okuyuculara alternatif gerçeklikler sunar. Bilim kurgu eserleri, bazen mevcut bilimsel bilgileri sorgularken, bazen de gelecekteki olası senaryoları keşfeder.

Bilim Kurgu Türleri

• Uzay Operası: Uzayda geçen maceralar, galaksiler arası savaşlar.
• Dystopik: Gelecekteki karamsar toplumlar, totaliter rejimler.
• Zaman Yolculuğu: Geçmişe veya geleceğe seyahat eden karakterler.
• Yapay Zeka: Bilgisayarların ve robotların insanlarla etkileşimi.

İbn-i Sina’nın Sözü

İbn-i Sina’nın “Bilim ve Sanat itibar görmediği toplulukları terk eder.” sözü, bilim ve sanatın önemini vurgulamakta ve bu alanların gelişim için gerekli olduğunu belirtmektedir. Bu bağlamda, bilim kurgunun da toplumsal ve kültürel gelişim üzerindeki etkisi büyüktür. Bilim kurgu, insanları düşündürmeye, sorgulamaya ve geleceği hayal etmeye teşvik eder.

Cebir Nedir? 

Rakamlar, semboller ve denklemler kurarak aritmetik işlemlerini genelleştirmiş olan matematik koluna cebir adı verilir.

Bilim Felsefesi Nedir?

Bilim felsefesi, epistemoloji, ontoloji, etik ve estetik gibi felsefenin temel alt bölümlerinden birisidir.

Bazı Bilim İnsanları Ve Bilime Katkıları

Bilim, insanlığın bilgi birikimini artıran ve evreni anlamamıza yardımcı olan önemli bir alandır. Tarih boyunca birçok bilim insanı, çeşitli disiplinlerde çığır açan keşifler yapmış ve bilime önemli katkılarda bulunmuştur.

Örneğin, Albert Einstein, görelilik teorisi ile zaman ve uzay anlayışımızı değiştirmiştir. Marie Curie, radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalarla tıpta devrim yaratmış ve iki Nobel Ödülü kazanmıştır. Isaac Newton, hareket yasaları ve yerçekimi teorisi ile fiziğin temel taşlarını atmıştır. Bu bilim insanları, araştırmaları ve buluşlarıyla bilimin ilerlemesine büyük katkı sağlamışlardır.

Antonie van Leeuwenhoek (24 Ekim 1632-26 Ağustos 1723)

Mikroskobu icat etmiştir.

Arşimet (M.Ö. 287-212)

Arşimet, düzensiz cisimlerin hacmini belirleme yöntemini keşfetmiştir. Aynı zamanda Pi sayısını değerini doğru bulan kişi olarak kabul edilir.

Benjamin Franklin (17 Ocak 1706-17 Nisan 1790)

Güçlü enerjilerle yüklü yıldırımların binaların üstüne düştüğünde zarar görmemesi için Paratonel bulmuş. Yıldırımları binaya zarar vermeden direkt toprağa gönderebilmiştir.

Nikola Tesla (10 Temmuz 1856-7 Ocak 1943)

Tesla bobini,alternatif akım ve bugün kullanılan kablosuz (radyo) iletişimi için mekanizmayı icat etmiştir.

Harezmi (780-850)

Matematik, astronomi ve coğrafya konuları ile ilgili olarak çeşitli eserler ortaya koymuştur.  Cebir’i bulmuştur.

Victor Francis Hess (24 Haziran 1883-17 Aralık 1964)

Çok yüksek enerjiye sahip gök ışınları, 1911’de Avustralyalı V. F. Hess tarafından, dünyanın dışarıdan gelen ışınlarla bombardıman edildiği balonda gerçekleştirilen bir deneyde bulmuştur. Hess bu keşfinden ötürü, 1936 Nobel ödülünü almaya hak kazanmıştır.

Kepler ( 27 Aralık 1571-15 Kasım 1630)

1609 senesinde Kepler, Dünya’nın güneş etrafında elips biçiminde bir yörünge üzerinde döndüğünü tespit etmiş ve ispatlamıştır.

”Teknoloji nedir?” konumuza bakmayı unutmayın.

Kaynak: Wikipedia, İlk Kim Buldu, Google