Blazarlar

Blazarlar, çekirdeklerinde etrafındaki maddeyle tıkanan süper kütleli kara deliklerin olduğu uzak ” Aktif Galaksiler “dir.

Kara deliğe sarmal çizerek doluşan gaz ve toz, uzaktan bakıldığında sürekli değişen ve yıldızı andıran süper sıcak bir disk oluştururken çok kuvvetli bir manyetik alan da görelilik hızlarında ve diske dikey olacak biçimde parçacık jetleri püskürtür.

Diğer tür aktif galaksilerde bu jetlerin açılı olduğunu görürüz ama blazarlarda jetlerin ekseni aşağı yukarı Dünya‘ya dönüktür. Bu da onların ışıktan hızlı hareket ettiği illüzyonuna yol açar.

Jet boyunca hareket eden materyaller jetin püskürttüğü radyasyona neredeyse ayak uydurabilir, böylece blazarın çekirdeğine yakın bir yerdeki materyal düğümünden gelen emisyonlar, çok uzaktaki aynı tür maddelerin yaydıklarından hemen sonra Dünya‘ya ulaşır. Bu da materyal düğümlerinin ışıktan çok daha hızlı hareket ettiği yanılsamasına yol açar.

Blazar Jetleri

Blazar Avı

Keşfedilen ilk blazarların alışılmadık değişken yıldızlar olduğu sanılmıştı. Gökbilimciler bunların radyo dalgası yaydığını ve silik eliptik “ana galaksilerin” içine gömülü gözüktüğünü ancak 1968’de anladılar. Bu özellikleriyle blazarlar, bir diğer aktif galaksi çekirdeği türü (AGN) olan kuasarlara benziyordu.

Günümüzde gökbilimciler, ana galaksilerin ışığındaki “kırmızıya kaymayı” kullanarak blazarlara olan uzaklığı tahmin edebiliyorlar. Söz konusu kayma, evrenin genel genişlemesinden ötürü onların bizden ne kadar hızla uzaklaştığını ve dolayısıyla da ne kadar uzakta olduğunu gösteriyor.

Galaksinin ortasındaki merkezden yayılan radyo yayını yapan kümeleri görüntüleyerek, gökbilimciler jetlerin hem gerçek hem de görünür hızını hesaplayabiliyor.

Kaynak: How It Works

Yorum yapın