Büyük Beyaz (Carcharodon Carcharias)

Büyük Beyaz (Carcharodon Carcharias) kimdir? Neden bu kadar popülerdir? Lamnidae ailesinden ve Carcharodon cinsinden hayatta kalan tek tür olan büyük beyaz köpek balığı, (Carcharodon carcharias) tüm okyanusların kıyıya yakın bölgelerinde görülen büyük uskumru köpek balığıdır.

6,1 metre uzunluğa ve 1,900 kg ağırlığa kadar büyümüş olanları dikkat çeker, ancak çoğunlukla daha küçüktürler; ortalamayı, erkeklerde 3,4 ila 4,0 ve dişilerde 4,6 ila 4,9 metre oluşturmaktadır. Dişiler, erkeklerden daha büyüktür.

2014 yılında yapılan bir araştırmaya göre, büyük beyaz köpek balığı ömrünün, önceki tahminlerin çok üzerinde  olarak 70 yıl veya daha uzun olduğu tahmin edilmektedir. Saatte 56 km hıza kadar yüzebilir ve 1,200 metre derinliğe dalabilirler.

Buyuk Beyaz Kopekbaligi

Büyük beyaz köpek balığı, çok nadir durumlar ve katil balina dışında doğada bilinen en yırtıcı hayvandır. Deniz memelilerinin temel avcılarından biri olan büyük beyaz köpek balığı, tartışmasız dünyanın bilinen en büyük makro-üreme balığıdır.

Balık ve deniz kuşları da dahil olmak üzere diğer çeşitli deniz hayvanlarını da avladığı bilinmektedir. İnsanlar, büyük beyaz köpek balığının tercih ettiği avları arasında yer almaz ancak diğer köpek balıklarına kıyasla, kışkırtma olmamasına rağmen kayıtlı insan saldırılarının çoğundan sorumludur.

Büyük beyaz köpek balığı, diğer canlıların hareketi ile yayılan elektromanyetik alanı algılamaya yarayan, çoğunlukla kıkırdaklı balıklarda olan ve elektrolekeptörler diye de adlandırılan özel bir organa sahiptir.

Bu algılama o kadar hassastır ki, yakın mesafeden hareketsiz bir canlının kalp atışlarını saptayabilir. Büyük beyaz köpek balığının çene gücünü belirlemek amacıyla Stephen Wroe liderliğindeki bilim insanları tarafından 2008 yılında yapılan deney, 3.324 kg kütleli bir numunenin 4.095 lbf ısırma kuvveti uygulayabileceğini göstermiştir.

Sınıflandırma

  • Krallık: Animalia
  • Şube: Chordata
  • Sınıf: Chondrichthyes
  • Sipariş: Lamniformes
  • Aile: Lamnidae
  • Cins: Carcharodon
  • Türler: Carcharias

Buyuk Beyaz Kopek Baligi Carcharodon CarchariasYaşam Alanı 

Büyük beyaz köpek balığı, su sıcaklığı  12 ila 24 °C (54 ila 75 °F) arasında olan tüm kıyı ve açık deniz sularında yaşar. ABD (Kuzeydoğu ve Kaliforniya), Güney Afrika, Japonya, Okyanusya, Şili, Boğazlar dahil Marmara Denizi ve Akdeniz’de daha fazla yoğunlaşmıştır.

Bilinen en yoğun yaşam alanı, Güney Afrika Dyer Island civarında bulunmaktadır. Gündüz saatlerini 450 metre derinlikte geçirme, geceleri ise yüzeye çıkma eğilimindedir.

Büyük beyaz, çoğunlukla kürklü foklar (Arctocephalus ssp.), deniz aslanları, cetaceanlar, diğer köpek balıkları ve büyük kemikli balık türlerinin zengin olduğu bölgelerde gözlemlenen epipelajik (Denizlerde 200 m derinliğe kadar olan bölge) bir balıktır.

Ancak, açık okyanusta, 1200 metre derinlikte görüldüğü bulguları, büyük beyazın bir kıyı türü balık olduğu fikrine meydan okumaktadır.

Yapılan araştırmalara göre bir büyük beyazın, Güney Afrika’dan Avustralya’nın kuzeybatı kıyısına kadar gidip tekrar geri dönerek yaklaşık 20.000 km yol katettiği gözlemlenmiştir.

Bu gözlemler, beyaz köpek balığının kıyı bölgesi avcısı olduğu geleneksel teoriye karşı çıkmakta ve ayrı olduğu düşünülen köpek balığı popülasyonları arasındaki etkileşimi ortaya koymaktadır.

Göç etmesinin sebebi ve varış yerinde ne yaptığı hala bilinmemekle birlikte çiftleşme veya mevsimsel beslenme olasılıklar arasındadır.

Buyuk BeyazBeslenme

Büyük beyaz köpek balığı etçildir. Balık, yunus, fok, deniz kaplumbağası, su samuru, deniz aslanı, deniz kuşu ve balina beslenme alışkanlığının sadece bir kısmını oluşturur. Sindiremediği nesneleri yediği bilinmektedir.

Yavru beyaz köpek balığı, yaklaşık 3 metre büyüklüğe ulaşmadan önce daha büyük avlara saldırmak için yeterince kuvvetli değildir ve genellikle balık avlar.

Boyu 4 metreye yaklaştığında ise yiyecek için deniz memelilerini hedef alır. Büyük beyaz genellikle zengin yağ içeriği olan avları tercih etmektedir ancak kişisel tercihine göre farklı türleri avladığı da bilinmektedir.

Büyük beyaz köpek balığı, kuzey deniz foklarını önce büyük bir ısırıkla etkisiz hale getirir ve ölmelerini bekler. Bu yöntemi, ağırlığı 1,5 ila 2 ton arasında değişen ve kendisine tehlike oluşturan büyük deniz filini avlamak için de kullanır.

1989 yılının Ağustos ayında, 1,8 metre boyunda yavru Cüce ispermeçet balinası (Kogia breviceps), büyük bir köpek balığı ısırığı ile Kaliforniya sahillerinde karaya vurmuş şekilde bulunmuştur.

Büyük beyaz genellikle gün doğumundan 2 saat sonra avlanır, sabahın ilk saatlerinde başarılı avlanma oranı %40 iken, ilk 2 saatte bu oran %55’e kadar çıkmaktadır.

Carcharodon Carcharias Buyuk Beyaz Kopek baligiÜreme

Önceleri büyük beyaz köpek balığının cinsel olgunluğa 15 yılda ulaştığı ve maksimum yaşam süresinin 30 yıl olduğu düşünülmekteydi.

Ancak yapılan araştırmalar; erkeğin cinsel olgunluğa ulaşması için  26, dişinin yavru üretmeye hazır olması için ise 33 yıl gerektiğini göstermiştir. 

Ayrıca Woods Hole Oşinografi Kurumu tarafından yapılan araştırmalar, büyük beyaz köpek balığı ömrünün 70 yıldan fazla olduğunu ortaya koymuştur.

Numuneler üzerinde, Vertebra büyüme halkasının sayımı ile ilgili yapılan incelemeler sonucu; maksimum erkek yaşının 73, dişinin ise 40 yaş olduğu anlaşılmıştır. 

Büyük beyaz köpek balığının cinsel olgunluğa geç girmesi, düşük üreme hızı ve yavaş büyümesi, aşırı avlanma ve çevresel faktörlere karşı savunmasız kalmasına neden olmaktadır.

Çiftleşme alışkanlığı hakkında çok az şey bilinmekle beraber bu türde çiftleşme davranışı veya doğum daha önce hiç gözlemlenmemiştir.

Büyük beyaz köpek balığının 11 aylık gebelik süresi vardır ve yavru köpek balıklarının güçlü çeneleri ilk aydan gelişmeye başlar.  Bu tür için kaydedilen en fazla yavru sayısı, 2019 yılında Tayvan’da tesadüfen öldürülen tek bir anneden 14 yavrudur.

Buyuk Beyaz Carcharodon CarchariasKöpek Balığı Saldırıları

Yıldırım çarpması, timsah saldırısı veya büyük beyaz köpek balığı saldırısından ziyade bisiklet üzerinde ölme olasılığınız daha yüksektir.

Köpek balıkları bizi sevmez; çok fazla kasımız var! Genellikle balinalara benzeyen yağlı avları tercih eder, ancak kayıtlı köpek balığı saldırılarının çoğundan büyük beyaz sorumludur.

Korunma

Türler, uluslararası koruma ile sonuçlanan bir çok ekolojik zorlukla karşı karşıyadır. Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği, (International Union for Conservation of Nature) büyük beyaz köpek balığını savunmasız bir tür olarak listeler.

Kaynak: thoughtco

Yorum yapın