Elektriğin tarihi sandığımızdan daha da eskilere dayanıyor. Statik elektrik üretmek belki de elektriğin tarihi için büyük bir adımdı.
Alessandro Guiseppe Antonio Anastasio Volta
Alessandro Guiseppe Antonio Anastasio Volta Como, İtalya’da 18 Şubat 1745’te dünyaya geldi. Yapmış olduğu çalışmalar ve deneyler sonucunda günümüzdeki elektrik ölçü birimi olan Volt kavramı kendisinden gelir. Ayrıca okuduğu bir makaleden etkilenerek 1776-1778 yılları arasında metan gazını bulmuş ve küçük kutucuklar içine hapsederek yakmaya başlamış. Önemli icatlarından biride statik elektrik üretebilen elektrofor’u icat etmesiydi.
Çok eleştirilere maruz kalsa da italyan para birimlerine resmi basılmış bir insandır. Ayrıca taşınabilir enerji konusunda bugün kullandığımız pillerin de mucide yine kendisidir. Son 20 yılını lüks bir hayat içerinde geçiren Volta, 5 mart 1827’de 82 yaşında iken hayatını kaybetti.
Andre Marie Ampere
İsminden de anlaşılacağı üzere akım birimi olan Amper bu adamın soy adından gelir. Kendisi fransızdır. 20 Ocak 1775’te doğmuştur. İyi bir eğitim alarak matematik profesörü olarak bilimsel çalışmalar yapmıştır. Kendi deyimi ile elektodinamik ile yakından ilgileniyordu. 11 Eylül 1820’de Örsted’in Volta akımına maruz kalan bir iğnenin manyetik alan oluşturduğunu keşfettiğini öğrendi ve hemen bu konu ilgili çalışmalara başladı.
18Eylül 1820’de üstünden gerilim geçen paralel tellerin üzerinden geçen akımın yönüne göre tellerin, birbirini iteceklerini veya çekeceklerini ispat etmiştir. 10 Haziran 1836’da 61 yaşında hayatını kaybetmiştir.
James Prescott Joule
James Prescott Joule Salford, İngiltere, 24 Aralık 1818’de doğdu.11 Ekim 1889’da hayatını kaybetmiştir. 19 yaşında standart dirençli bakır tel kullanan nikel elektrik çalışmalarına başladı. Hayatının büyük bir bölümünü ısının mekanik eşdeğerliliği üzerinde çalışarak geçirdi. 1845’te gazın sıcaklığı ve iç enerjisi arasındaki ilişkiyi araştırdı. Isının mekanik iş ile olan ilişkisini keşfetti. Bu keşif, enerjinin korunumu teorisine ve oradan da termodinamiğin birinci kanunu keşfetti. SI sistemindeki iş birimine joule, onun adına ithafen verilmiştir.
Nisan 1847’de, Manchester’da enerji konsepti konseptinde yaptığı popüler bir konferans verdi. Ancak, fark edilmeden gitti. Haziran 1847’de Oxford’da yapılan bir toplantıda, başkan tarafından kendisinin bir kağıt yerine deneyleriyle gelmesi konusunda tavsiyesinde bulundu. Neyse ki, fikri William Thomson, Faraday ve Stokes tarafından kavranmıştı.
Joule’e ilk tanınma, 1849 gazetesini Topluluğana tanıtan Faraday’dan geldi. Bu yazı onun için 1852 Kraliyet Madalyasını kazandırdı. Son katkısı, 1860’ta yapılan bu çalışma, buhar motoru verimliliğinde belirgin bir iyileşme ile sonuçlandı. Aynı yıl ilk doğru galvanometreden birini seçti ve bir voltmetre kullanarak kalibre etti. Joule yasası: Bir direnç üzerinden geçen elektrik akımının ısı yaymasıdır.
Georg Simon Ohm
Georg Simon Ohm (Erlangen, Almanya, 16 Mart 1789, Münih, Almanya, 6 Temmuz 1854)
Bir telden geçen akımın, geçtiği alanla doğru orantılı ve uzunluğuyla ters orantılı olduğunu tespit ederek gerilim, akım ve direnç arasındaki bağlantıyı bularak buna Ohm Kanunu ismini vermiştir. Direnç birimi ohm dur. Belirli kesit ve uzunluktaki, belirli bir madenden yapılmış bir teli standart seçerek, öbür teller için bugün ‘direnç’ denilen özelliği “indirgenmiş uzunluk” adıyla tanımladı ve ünlü yasasını, “akım şiddeti = elektroskopik kuvvet / indirgenmiş uzunluk” biçiminde açıkladı.
Charles William Siemens
Charles William Siemens (ne: Carl Wilhelm Siemens, Lenthe, Almanya, 4 Nisan 1823, d. Londra, İngiltere, 9 Kasım 1883)
Bilimsel keşiflerin endüstriyel süreçlere pratikte uygulanmasında öncü oldu. Elektriksel iletkenliğin SI birimi, kendisinden sonra Siemens (S) olarak adlandırıldı. Zengin bir çiftçi olan Christian Ferdinand Siemens ve eşi Eleonore Deichmann’ın onbir oğlu ve üç kızı vardı; bunlardan Charles William yedinci çocuktu. Temmuz 1839’da Eleonore öldü. Ferdinand bu kaybı karşılayamadı, altı ay sonra öldü. Birkaç yıl sonra çocuklar ilişkilerde ve arkadaşlar arasında dağılmış durumda.
Siemens, 1843’te İngiltere’ye gitti. Kurnaz bir işadamı olduğu için, ağabeyi Werner’in elektrolitik kaplama buluşunun patentini sattı. William, 19 Mart 1859’da İngiliz olgusu olarak vatandaşlığa alındı. Aynı yılın 23 Temmuz’da Anne Gordon’la evlendi. 1865’te William ve Werner tarafından kurulan Siemens Brothers kısa süre içerisinde telgraf ekipmanı, kablo, dinamo ve aydınlatma ekipmanı üreticisi haline geldi. William, Telgraf Mühendisleri Topluluğu üyesiydi; İngiliz İnşaat Birliği, İnşaat Mühendisleri Enstitüsü, Makine Mühendisleri Enstitüsü ve Kraliyet Cemiyeti üyesidir. Su tüketimini ölçmek için oldukça başarılı bir sayaç geliştirdi.
Rejeneratif gaz ocağı konusundaki önemli buluşu ve açık ocaklı çelik imalatı ve diğer endüstriyel prosesler için uygulanması, onu 1870’ten önce bağımsız bir şekilde zenginleştirdi. 1874’de kablo hattını ‘Faraday’ ı tasarladı ve birçok transatlantik ilkinin atılmasına yardım etti kabloları. Hayatının son 15 yılında mühendislik mesleğinin gelişimini aktif olarak destekledi ve çok çeşitli mühendislik uygulamalarında hava kirliliğinin ve elektrik enerjisinin potansiyel değerinin azaltılmasına olan kamuoyunun ilgisini arırdı.
Charles-Augustin Coulomb
Charles-Augustin Coulomb (Angouleme, Fransa, 14 Haziran 1736, Paris, Fransa, 23 Ağustos, 1806) elektrik, manyetizma ve uygulamalı mekanik alanında öncü oldu.
SI biriminin elektrik yükü ona Coulomb adını verdi. Elektrik çalışmalarında Coulomb, niceliksel kuvvet yasasını belirledi, elektrik kütlesi kavramını verdi ve yük sızıntısını ve iletken cisimler üzerindeki yükün yüzey dağılımını inceledi. Manyetizma içinde niceliksel kuvvet yasasını belirledi, moleküler kutuplaşmaya dayalı bir manyetizm teorisi yarattı ve manyetizma fikrini ortaya attı.
1785’te, elektrik ve manyetizma üzerine üç rapor sundu. Coulomb, elektrik yükleri ve manyetik kutupların birbirlerini çekme ve itme kanunlarını açıkladıysa da iki kavram arasında bir ilişki bulamadı. Çekme ve itmenin farklı akışkanlar nedeniyle olduğunu düşünüyordu.SI (Uluslararası Birimler Sistemi) sisteminde yükün birimi coulomb, ve Coulomb kanunu, onun adına ithafen verilmiştir.
Michael Faraday
Michael Faraday (Newington, Surrey, İngiltere, 22 Eylül 1791, Hampton Court, Middlesex, İngiltere, 25 Ağustos 1867)
19. yüzyılın en büyük bilim adamlarından biridir. Elektromanyetik indüklemeyi, manyetik alanın ışığın kutuplanma düzlemini döndürdüğünü buldu. Elektrolizin temel ilkelerini belirledi. Klor gazını sıvılaştırmayı başaran ilk kişidir ve elektrik motorunu icat etmiştir.
Deneysel olarak, bir maddeden geçen belli miktarda elektrik akımının, o maddenin bileşenlerinde belli miktarda bir çözülüme yol açtığını gösterdi. Bu sonuç ilk elektrik sayaçlarının üretimine olanak verir. Faraday’ın önemli katkıları arasında “amper” denilen akım biriminin kesin tanımını yapmış olması ve elektrolizde geçen “elektrot”, “anot”, “katot”, “elektrolit”, “iyon” vb. terimlerini bulması vardır.
Faraday elektromanyetik indüksiyon, elektroliz yasaları ve ışık ile manyetizm arasındaki temel ilişkilerin keşfedicisi oldu. Elektromanyetik alanın modern teorisinin altında yatan kavramların yaratıcısıydı. Ayrıca bilinmeyen iki karbon klorürü ve yeni bir karbon bileşimi keşfetti. Son keşfi manyetik alanda ışığın polarizasyon düzleminin dönüşümü idi. Faraday, Başbakana veya Müsteşar Şansölyesine önemli bir keşif açıklamak için uğraşırken, bir siyasetçinin “Ancak, ne gibi bir kullanım şekli var” yorumunda bulunduğu iddia edildi. Bunun üzerine Faraday, “Neden efendim, yakında vergiye gireceğiniz ihtimali var” diye cevap verdi.
Zihni 1850’lerin ortalarından sonra hızla bozuldu. 1862’de Kraliyet Enstitüsü’ndeki görevinden istifa ederek Kraliçe Victoria tarafından Hampton Court’ta sağlanan bir eve çekildi. Faraday, Başbakana veya Müsteşar Şansölyesine önemli bir keşif açıklamak için uğraşırken, bir siyasetçinin “Ancak, ne gibi bir kullanım şekli var” yorumunda bulunduğu iddia edildi. Bunun üzerine Faraday, “Neden efendim, yakında vergiye gireceğiniz ihtimali var” diye cevap verdi. Zihni 1850’lerin ortalarından sonra hızla bozuldu. 1862’de Kraliyet Enstitüsü’ndeki görevinden istifa ederek Kraliçe Victoria tarafından Hampton Court’ta sağlanan bir eve çekildi.
Joseph Henry
Joseph Henry (Albany, NY, ABD, 17 Aralık 1797, Washington, ABD, 13 Mayıs 1878) elektromanyetizma alanında öncü oldu. Endüktans SI birimi Henry (H) olarak adlandırıldı.
1831’de hareket için elektromanyetiği kullanan ilk makineyi yarattı. Bu modern dc motorların en ilkel haliydi. Elektromanyetik konusundaki çalışmaları elektrikli telgrafın bulunmasında temel oluşturdu.Henry ayrıca öz indüktansın özelliklerini kesfetti. Fakat aynı dönemde Michael Faraday çok hızlı bir şekilde davranıp çalışmalarını yayınlayarak bir adım öne geçti.
Nikola Tesla
Nikola Tesla (Smiljan, Hırvatistan, 10 Temmuz 1856, New York 7 Ocak 1943), yüksek gerilim elektroniğinde öncü oldu. Manyetik akı yoğunluğunun SI birimi, kendisinden sonra Tesla (T) olarak adlandırıldı. Radyo iletiminin ve elektrik alanının geliştirilmesi için çok sayıda keşif ve buluş icat etti. Bunlar, ark aydınlatma sistemi, Tesla endüksiyon motoru ve alternatif akım iletimi sistemi olan Tesla bobini, titreşimli akımları yüksek potansiyele yükseltmek için bir transformatör, bir kablosuz iletişim sistemi ve kablolar olmadan elektrik enerjisi ileten bir sistemi içermektedir .
Niagara’da büyük güç sistemini tasarladı. Tesla’nın gelişmiş konseptleri, teller olmaksızın büyük miktarda elektrik enerjisi ve evrenden tükenmez enerji kaynakları bulaşmasını içerir. Ayrıca Floresan , radar, MRI cihazları Nikola Tesla’nın teorileri kaynaklık edinilerek yaratılmış projelerdir.Tesla hakkında söylenen en ürkütücü buluş ise paralel rezonans ile yapay depremler üretmektir. Bu deneylerin başarılı olduğu herkesce bilinir fakat ölümünden sonra bütün çalışmalarına el koyan ABD hükümeti, bu icadı kullanıp kıtalar arası depremlere sebep oluyor mu bilinmez.
Wilhelm Eduard Weber
Wilhelm Eduard Weber (b. Wittenberg, Almanya, 24 Ekim 1804, d. Göttingen, Almanya, 23 Haziran 1891). Aile, tıp ve doğal tarih profesörü Christian August Langguth’un evinde yaşıyordu. Ev, 1813 yılında Prusyalılar tarafından Wittenberg’in bombardımanı sırasında yakıldı. Ertesi yıl, Webler Halle’e yerleşti. Wilhelm, Halle Üniversitesi’nde Ernest Heinrich ile birlikte bilimsel çalışmalarına başladı.
Wilhelm, 1825’te su ve ses dalgalarının deneysel incelemelerini içeren ünlü gazetesini yayınladı. 1831’de Göttingen’de Gauss’la arkadaşlığının başladığı fizik profesörü oldu.
Manyetik maddelerin molekülleri iki kutuplu birer küçük mıknatıs gibi oldukları ve mıknatıslanmamış bir maddede bu küçük mıknatıslar rastgele bulunduklarından birbirlerinin manyetik alanını yok ettiklerini ve böylece maddenin çevresinde herhangi bir alan meydana gelmediğini saptayarak bu manyetik madde mıknatıslandığında moleküler mıknatıslar zıt kutupları uç uca gelecek şekilde sıralanarak madde çevresinde manyetik alanı olan mıknatıs haline geldiğinden hareketle ; “Bir çubuk mıknatısın moleküllerine kadar bölündüğünde yine iki kutuplu mıknatıs elde edileceği ve mıknatısların uçlarında manyetik alanın en büyük olduğu” anlamına gelen Moleküler teoriyi ortaya atmıştır. 1833’te Gauss ile birlikte Göttingen’te ilk elektromanyetik telgrafı buldular. Manyetik akımın SI birim sistemindeki karşılığı olan weber Wb, onun anısına, Alman fizikçinin adını taşır.
Heinrich Rudolf Hertz
Heinrich Rudolf Hertz (Hamburg, Almanya, 22 Şubat 1857, d. Bonn, Almanya, 1 Ocak 1894)
Fizikçi olup, araştırması radyonun başlangıç noktası olarak görülmeye başlamıştır .Uzayda ölçülen elektromanyetik dalgalar. SI birim frekansı ona Hertz (Hz) olarak adlandırılmıştır. Büyükbabası Heinrich David Hertz, zengin bir Yahudi ailenin en küçük oğlu, eşi ve çocuklarıyla birlikte Lutheran inancına dönüştürüldü. David Heinrich Hertz’in oğlu Gustav, Adalet Bakanı oldu ve ailenin bir üniversitesine ilk girecekti. Sınıf arkadaşının kız kardeşi Anna Elisabeth Pfefferkorn ile evlendi ve en büyüğü Heinrich Rudolf Hertz olan beş çocuğu oldu.
Katot ışınlarının belli metal filmlerden geçişini içeren deneyleri, katot ışınlarının parçacık olmaktan çok dalga tabiatlı oldukları sonucu doğurdu. Radyo dalgalarının keşfi, oluşumlarının gösterilmesi ve hızlarının tayini Hertz’in çok sayıdaki başarılarından bazılarıdır. Bir radyo dalgasının hızının ışık hızı ile aynı olduğunun bulunmasından sonra, Hertz, radyo dalgalarının ışık dalgaları gibi yansıma, kırılma ve girişim yapabildiklerini gösterdi. Kısa yaşamı boyunca bilime birçok katkı yaptı. Saniye başına titreşim olarak tanımlanan hertz, onun ismi ile anılmaktadır
Guglielmo Marconi
Guglielmo Marconi (b. Bologna, İtalya, 25 Nisan 1874, Roma, İtalya, 20 Temmuz 1937)
Gençlik yıllarında Marconi bilim ve elektrik konularına ilgi duymaya başlamıştır. Bu dönemin önemli bilimsel gelişmelerinden birisi Heinrich Hertz’e aittir. Hertz, 1888’de elektromanyetik radyasyonun üretilebileceğini ve takip edilebileceğini kanıtlamıştır. Bugün radyo dalgaları olarak bilinen bu radyasyona o dönemde “Hertzian Dalgaları” ya da “aetheric dalgalar” denmekteydi. 1894’te Hertz’in ölümünün ardından bilim adamının eski keşifleriyle ilgili makaleler yeniden yayımlanmış ve Marconi’ nin bu konuya ilgisi artmıştır.
Marconi, Bologna Üniversitesi’nde fizikçi olan Augusto Righi ile radyo dalgaları üzerine çalışmak üzere izin almıştır. Marconi’ nin komşusu olan Righi, Hertz’in çalışmaları üzerine deneyler yapmış bir fizikçidir.Radyo dalgalarını ticari olarak kullanarak bugünkü radyonun temellerini atmıştır. Fakat Nikola Tesla bu konuda bir çok başarılı deney yapmış olmasına rağmen ticari olarak kullanmamıştır.
Gustav Robert Kirchhoff
Gustav Robert Kirchhoff (Konigsberg, Almanya, 12 Mart 1824, Berlin, Almanya, 17 Ekim 1887)
1859’da Josef von Fraunhofer tarafından keşfedilen güneşin karanlık çizgileriyle ilgili bir açıklama yayınladı. Kirchhoff, kimyasal elementlerin optik spektrumlarını araştırırken, deneysel keşfi ve elektromanyetik radyasyonun temel bir yasasının teorik analizi olan ve tüm maddi organlar için emici ve yayıcı gücün oranının radyasyon, dalga boyunun ve sıcaklığın evrensel bir fonksiyonudur. Bunsen ve Kirchhoff 1860’ta her kimyasal maddenin spektral çizgilerin kendi benzersiz modeline sahip olan ışığı yaydığını keşfettiler. Birkaç ay sonra, yeni bir metal, sezyum keşfettiler ve ertesi yıl rubidyum buldular.
Ayrıca, geliştirilmiş bir spektroskop formunu inşa ettiler. Kirchhoff bir zamanlar banka müdürüne güneşin karasal metallerini keşfettiğini söyledi. Banka müdürü “Güneşi altın üzerinde hangi amaca uygun bir şekilde kullanabilirsem, onu dünyaya getiremiyorum” dedi. daha sonra İngiltere Kraliçesi Victoria, Kirchhoff’a madalya ve güneş yelpazesinde altın egemenlik ödülü verdikten sonra banka müdürlüğüne götürdü ve “Güneş altın birazı!” dedi.
Kirchhoff yasaları; elektriksel akımın, voltajın ve direncin hesaplanmasında kullanılan temel yasalardır. Bu yasayı bulmakla birlikte, Ohm’un araştırıp bulduğu yöntemi biraz daha genişletmiştir.Kirchhoff akım yasasına göre; bir düğüme giren akımların toplamıyla, düğümden çıkan akımların toplamı birbirine eşittir.Kirchhoff gerilim yasasına göre ise; bir çevredeki potansiyel kaynakları, potansiyel düşmelere ya da dirençlerin potansiyel toplamlarına eşittir.
Leon-Charles Thevenin
Léon-Charles Thévenin (b.Meaux, Fransa, 30 Mart 1857, d. Paris, 1926)
Fransız telgraf mühendisi ve eğitimcisiydi. Eş değer jeneratör teoremini, Norton’un tamamlayıcı teoreminden 43 yıl önce, 1883’te önermişti. Teoremine genel olarak Thévenin Teoremi denir, ancak aslında Hermann Von Helmholtz bunu 1853 tarihli bir makalede önermişti.
Thevenin, École Polytechnique’den 1876 yılında mezun olduktan sonra, devlet elindeki telgraf hizmetinde kariyer için hazırlıklı olmak üzere École Superieure de Telegraphie’ye (EST) kayıt olan ilk öğrencilerden biri oldu. EST’deki iki yıllık programda Gustav Kirchhoff’un devre analizi kanunları tanıtıldı. Görevleri arasında idari ve eğitim faaliyetleri yer aldı. Thévenin zamanının önemli bir bölümünü eğitime ayırdı; eğlencesindeydi. Öğretmenliği ile bağlantılı olarak, Kirchhoff’un elektrik şebekelerine uygulanan yasalarını araştırdı. Bu çalışma, eşdeğer jeneratör teoreminin formülasyonuyla sonuçlandı.
Edward Lawry Norton
Edward Lawry Norton (28 Ocak 1983, Rockland, Maine, ABD, 28 Temmuz 1898, d. Chatham, New Jersey, ABD, 28 Ocak 1983)
Norton eşdeğer devresinin adı verilen bir Amerikan elektrik mühendisi idi.
Norton, 1917-1919 yılları arasında ABD Donanması’nda telsiz operatörü olarak görev yaptı. Maine Üniversitesi’nden bir yıl önce ve savaştan bir yıl sonra, 1920’de MIT’ye geçerek 1922’de elektrik mühendisliği bölümünden mezun oldu. 1922’de New York City’deki Western Electric Corporation’da çalışmaya başladı ve sonunda 1925’te Bell Laboratuvarları oldu. Western Electric’de çalışırken, 1925’te Columbia Üniversitesi’nden elektrik mühendisliği yüksek lisansı yaptı.
Yayınları arasında, Bell System Technical Journal’daki filtre gruplarına uygulanan sabit direnç ağları, Bell Laboratuvarları Kayıtlarındaki manyetik akım ölçer ve AIEE’nin İşlemlerinde elektromanyetik cihazlarda dinamik ölçümler bulunmaktadır. Norton, 92 teknik uyarı yazdı (TM’ler Bell Laboratuvarları sözlüğünde). Norton’un yayın eksikliği nedeniyle, Norton’un sahnelerin arkasında çalışmayı tercih ettiği görülüyor. Bell Labs’ın tarihinde açıklandığı gibi, “bu suskunluk yeteneğini yalanladı.”
Kaynak: wikipedia