Diğer gezegenlerde bugün hava nasıl dersiniz? Metan yağmuru, küresel kum fırtınaları ve 16.000 kilometre genişliğinde bir kasırga bekleniyor!
Güneş Sistemi‘miz, Dünya‘da bugüne dek kaydedilmiş en korkunç fırtınalardan daha büyük fırtınalara, tuhaf ve şaşırtıcı hava olaylarına ev sahipliği yapıyor. Jüpiter‘de asırlardır süren kasırgalardan Neptün‘deki şiddetli rüzgarlara, Dünya dışındaki hava durumu pek de iç açıcı değil.
Son uzay görevleri sayesinde bu büyüleyici hava sistemleri hakkında daha önce hiç bilmediğimiz şeyler öğrendik. Ayrıca, Dünya‘yı doğrudan etkileyebilecek Güneş fırtınaları gibi hava sistemleri hakkında uzun vadeli çalışmalar da yapıyoruz. Bilinmeyenleri ortaya çıkardıkça Güneş Sistemi‘nde keşfedilecek başka neler bulacağımızı kim bilebilir?
Güneş Sistemi’nin Süper Fırtınaları
Güneş Fırtınaları
Güneş, gezegenimizin felaketi olabilir. Güneş fırtınalarını oluşturan radyasyon ve yüklü parçacık patlamaları, Dünya yörüngesindeki uydulara ve hatta yeryüzündeki teknolojik aletlere ciddi şekilde zarar verebilir. Güneş‘in faaliyetlerini yakından takip etmek ve en kötüsüne hazırlanmak için çeşitli uzay araçları kullanıyoruz ama bazen büyük bir fırtınayla karşılaştığımızda zarar görmemeleri için uyduları ve elektrik şebekelerini kapatmamız gerekiyor.
Jüpiter’in Büyük Kırmızı Lekesi
Bu ünlü fırtına yüzyıllardır Jüpiter‘de varlığını sürdürüyor ama sonsuza dek devam edemeyebilir. Kendi ekseni etrafında dönen bu fırtınayı Dünya‘daki bir kasırgaya benzetebiliriz ama ölçeği çok daha büyük. Genişliği yaklaşık 16.000 kilometre, yani gezegenimizin genişliğinin 1,3 katı. Köklerinin Dünya okyanuslarından 100 kat daha derinde olduğunu düşünüyoruz. Ancak son bulgular, fırtınanın daralıyor olabileceğini ve belki de sadece birkaç on yıl ömrü kaldığını gösteriyor.
Mars’ın Kum Fırtınaları
2018’de büyük bir toz fırtınası Mars‘ın yüzeyini sararak yüzeyi görmemizi engelledi. Dünya‘da meydana geldiklerinde “toz-kum fırtınası” adı verilen bu fırtınalar Mars’ta birkaç yılda bir yaşanıyor ama özellikle bu fırtına çok büyüktü. Bu fırtınalar Güneş’in atmosferi ısıtarak yerdeki tozları havalandırmasından kaynaklanıyor, ama bilim insanlar fırtınaların neden bu kadar büyüdüğünü bilmiyor. Fırtınalar, Güneş ışığıyla çalışan Mars keşif araçları için sorun teşkil ediyor.
Neptün’ün Mega Rüzgarı
Güneş’ten uzak gezegen olan Neptün‘de Güneş Sistemi‘nin en hızlı rüzgarları esiyor. Metan nedeniyle mavi renkli olan gezegenin en yüksek irtifalarında rüzgarlar saatte 2.000 kilometreyi aşan hızlara (ses hızının 1,6 katı) ulaşabiliyor. Bu inanılmaz rüzgarlar 1989’da Voyager 2 sondasının gördüğü ünlü “Büyük Kara Leke” gibi büyük fırtınalara da yol açıyor.
Kaynak: How It Works