Pasifik Okyanusu’ndaki Mariana Çukuru, Filipinler’in 2.000 km kadar doğusunda yer alıyor ve Dünya’nın en derin noktası. Challenger Çukuru adıyla da bilinen nokta, deniz yüzeyinin 11 kilometre altında. Yani Everest Dağı’nı bu çukura atsaydınız zirvesiyle suyun yüzeyi arasında hala iki kilometreden fazla mesafe kalırdı. 1960’a kadar buraya insan gözü değmemişti ama bu durum iki cesur hidronotun Trieste adlı derin deniz aracına binmesiyle değişti.
Jacques Piccard ve Don Walsh, daracık gözlem küresinin içinde zar zor oturabiliyordu. Onları soğuktan ve ezici basınçtan koruyan tek şey 13 santimetre kalınlığındaki çelikti. Çukurun dibine vardıklarında aracın camı çatladı ve bu yüzden, okyanus dibinde yalnızca 20 dakika kalıp hemen geri dönmeye başladılar. Ancak rekor kitaplarına adlarını yazdırdılar ve karides benzeri canlıları gözlemleyerek, deniz canlılarının böylesi derinliklerde de sağ kalabildiğini ilk defa kanıtladılar.
Bir başkasının buraya inecek cesareti toplaması 52 yıl sürdü. Ünlü sinema yönetmeni James Cameron, 2012’nin Mart ayında DeepSea Challenger denizaltısıyla okyanusun dibine inerek, bu yolculuğu tek başına yapan ilk insan oldu. Tasarımına kendisinin de katıldığı özel yapım araç, onun dipte saatlerce kalmasını ve sekiz adet yüksek tanımlı (HD) kamerayla görüntüleri 3B olarak kaydetmesini sağladı.
Derin Deniz Kaşifi
Basınca Dayanıklı Kapsül: Deniz dibinin muazzam basıncına dayanmak için kaşiflerin güçlü ve basınca dirençli kapsüller kullanması gerekiyor. (Bu derinlikteki basınç 1.086 bar veya 108.6 Megapaskal’dır.)
Oksijen: Hava geçirmez kapsülün mutlaka hava kaynağı ve karbondioksit arıtarak pilota hava sağlama yöntemi olmalı.
Sıcak Kıyafet: Mariana Çukuru’nun en dibinde sıcaklık donma noktasının altına düşebiliyor, o yüzden kaşiflerin sıcak kalmak için üst üste giyinmesi gerekiyor. (Bu derinlikteki sıcaklık, ortalama 1-4 santigrat derece civarındadır.)
Ne Kadar Derin?
245 Metre: Donanma Denizaltıları
609 Metre: Sert Basınç Kıyafetli Dalgıçlar
1.524 Metre: Deniz Fili
2.514 Metre: İspermeçet Balinası
3.800 Metre: Titanic’in Enkazı
5.209 Metre: İğne Dişli Balık
8.848 Metre: Everest Dağı’nın Yüksekliği
10.908 Metre: DeepSea Challenger
10.912: Trieste Derin Deniz Aracı
10.994 Metre: Mariana Çukuru’nun Derinliği
Kaynak: How It Works