NASA’nın 2012’de Mars’a gönderdiği Curiosity yani ‘Merak’ adlı uzay gezgini Mars’ta 3 milyar yıl geriye dönük metan vb. organik moleküller buldu. NASA bu bulguların her ne kadar biyolojik olmaktan ziyade , jeolojik olduğunu belirtse de bu moleküllerin varlığı bir zamanlar Mars’ta hayat olduğuna dair en önemli kanıtlardan biri olabilir.
Mars’ta hayat arayışı 1950’lere kadar uzanıyor, daha önceleri ancak yosun ve likenler olabileceği düşünülen Mars’a ilk görevler 1960larda planlandı ve ilk kez Viking uzay aracı 1976’da biyolojik proseslere dair işaretleri bulmak için indi. Buna karşın, ilk toprak numuneleri otomatize laboratuarlarda incelendiğinden, oldukça istikrarsızdı.
Bugün Mars koşullarının hayat için oldukça acımasız olduğunu ve ancak izole bakterilerin bir olasılık hayatta kalabileceğini biliyoruz. Bilim insanları Mars’da milyarlarca yıl önce hayatın var olmuş olabileceği ihtimali üzerinde duruyorlar.
Curiosity’nin bulduğu organik moleküllere gelince bunlar karbon ve hidrojen ve de oksijen ,azot diğer elementleri içerebiliyor. Bu moleküller genelde hayatla ilişkilendirilse de, bunlar biyolojik olmayan proseslerde de ortaya çıkabiliyor.
İkinci makalede ise, bilim insanları mevsimler değişiklerde Mars atmosferinde metan değişimleri olduğunu belirtti, bunlar Mars’ta 3 dünyada 6 yıl demek. Bu varyasyon ise Curiosity’nin SAM analiz cihazıyla ölçüldü.
Su-kaya kimyası gereği metan üretilebiliyor, fakat bilim insanları bunu biyolojik canlılara dayandırmıyor. Metan öncesinde Mars atmosferinde büyük oranda tespit edildi, tahmin edilmeyen buharların içinde. Bu yeni sonuç gösteriyor ki, Gale krateri ısındığında bu miktar artıyor, kış gelince düşüyor.
Curiosity’nin Gelişmiş Laboratuvarı
NASA’nın gönderdiği Curiosity gezgini çok gelişmiş bir araç ve içinde bir laboratuvar bulunduruyor. İçinde dünyada analizlerde kullanılan gaz kromatografisi,lazer spektrometresi ve quadrupple kütle spektrometresi var. Bu cihazlar SAM adı verilen bir Numune analiz sistemini oluşturuyor. Cihazın içinde numuneler 500° C’ye kadar ısıtılarak kompleks moleküller daha basit moleküllere (thiophene, benzen, toluen, propan,ve büten) yıkılarak tanımlanıyor ve analiz ediliyor. Yüzeyden 5 cm’lik drenajlarla numuneler alındı.
Gale kratesi numunelerinde 10 ppm konsantrasyonda organik moleküllere rastlandı ki, bu Mars kökenli meteorlardan 100 kat daha yüksek bir miktar. NASA bu moleküllerin, sülfürle(kükürt) bağlanması nedeniyle uzun süre hayatta kaldığını gösteriyor. Yine kükürtle bağlanan bu moleküller lastikleri daha dayanıklı yapabiliyor.
Bu eski organik maddeleri biyolojik kökeni olmama olasılığı olsa bile , Curiosity ekibi hayat arayışında umutlarını taze tutuyorlar. Bu bulgular gelecekteki NASA Mars 2020 ve ESA’nın ExoMars görevinde yardımcı olacak.
Kaynak: gercekbilim