Midyeler (Bivalvia)
Midyeler, yumuşakçalar (mollusca) filumuna ait hayvanlardır. Vücutları bir menteşe ile birleşen iki kabuk içerisinde bulunur. Midyeler talı su ve denizlerde bulunur ve yaklaşık 30.000 midye türü vardır.
En tipik özellikleri kazıcı ayaklarının olması ve vücutlarının yassılaşmış olmasıdır. İki parçalı kabukları her zaman vücudu tamamen örter.
Midyelerde kabuk üç tabakadan oluşur. En dıştaki tabaka kitine benzeyen konşiyolin (conchiolin) maddesinden yapılmıştır. Orta tabakada küçük kalsiyum karbonat kristalleri vardır. En içte ise konşiyolin maddesi ile kalsiyum karbonat tabakalarının paralel dizilmesiyle sedef tabakası oluşmuştur.
Dış tabaka ve orta tabaka mantonun yalnız kenar kısımlarından, sedef tabakası ise mantonun tüm yüzeyinden salgılanır. İnci, manto ile kabuk arasına giren bir parazitin veya kum tanesinin etrafını sedef tabakasının sarmasıyla meydana gelir.
Birçok midye türü inci üretebilir. Ama Pasifik’in sıcak kıyılarında yaşayan Pinctada margaritifera ve Pinctada martensi türleri ziynet eşyası olarak kullanılan incileri üretir. Bunun yanı sıra, bu midyeler bazı ülkeler tarafından kültüre alınmıştır ve yapay olarak inci üretimi yapılmaktadır.
Kabukların hareketi birbirine karşı anahtar-kilit gibidir. Bir kabuktaki çıkıntılar (diş) ve karinalar (çizgi halindeki yükseltiler) diğer kabuğun girintilerine girecek şekildedir. Kilidin yapısı tür teşhisinde yardımcı olabilir.
Beslenme
Küçük canlılarla beslenirler. Su, filamentler arasından geçerken, içerisindeki partiküller yan-ön siller tarafından süzülür. Bu besin partikülleri daha sonra kısa sillere geçer ve üzeri mukusla örtülür, buradan da besin oluğuna geçer.
Bazı partiküller (örneğin tıkayıcı nesneler) özel sillerle su giriş yoluna itilir ve orada mukus ile çevrilerek yalancı dışkıya dönüştürülür. Bu yalancı dışkılar ayak yarığından ya da giriş suyuyla dışarıya atılır.
Vücuda giren yabancı maddeler manto boşluğunun sırt tarafındaki (dorsal) odacığa ulaşamaz. Midyeler çoğunlukla yarı ya da tam olarak tutunur şekilde (sesil) bir yaşam sürdürür. Birkaç türü yer değiştirme biçiminde yüzebilir.
Süzerek besin almaları, çevrelerine dipte yaşayan ve tortul maddelerle beslenenlerden daha fazla uymalarını sağlamıştır. Yumuşak zeminlere gömülerek yaşayanlar, sert zemin üzerinde yaşayanlar, sert zeminleri oyarak yaşayanlar gibi değişik tip midyeler bulunabilir.
Kaynak: Derin Mavi Atlas