Etrafımızdaki evrenin uyguladığı kuvvetleri açıklayan Newton’un Hareket Yasaları etrafımızdaki her şeyin hareketini yönetiyor. Newton‘un yasaları ilk defa 1687’de, onun şaheseri sayılan Principia’da yayımlandı. Newton bunları gezegenlerin yörüngesinin neden çember değil de oval olduğunu anlatmak için geliştirmişti.
Isaac Newton‘un ünlü Hareket Yasaları, kuvvet uygulandığında nesnelere olanları açıklar. Kuvvet, kütle çekimi, sürtünme ya da manyetizma gibi bir itiş ya da çekiş biçiminde olabilir. Kuvvetler doğrudan görünmese de etkileri ölçülebilir ve bir nesnenin hızını, biçimini ya da hareket yönünü değiştirebilir.
Aynı zamanda basınç ve ağırlıktan da kuvvet sorumludur. Newton‘un üç yasası bu kuvvetler dengedeyken ve dengesini yitirdiğinde olanları anlatıyor ve eşit ve zıt kuvvetler fikrini açıklıyor.
Hareket Yasaları
Newton’un Birinci Yasası bir nesneye etkiyen kuvvetlerin dengede olması durumunu açıklıyor. Eğer bir nesne hareketsizse hareket etmeye başlamaz ya da zaten hareket halindeyse durmaz. Bu eğilime eylemsizlik denir.
Newton’un İkinci Yasası bir nesneye etkiyen kuvvetlerin dengesiz olması durumunu anlatır. Eğer bir yönde birden çok kuvvet uygulanırsa nesne hızlanmaya başlayacaktır. Kuvvetler ne kadar dengesizse nesne de o kadar hızlı ivmelenir. Nesnenin kütlesi ne kadar büyükse, hareket ettirmek için o kadar fazla kuvvete gereksinim duyulur.
Newton’un Üçüncü Yasası der ki, her etkiye karşılık gelen, ona eşit ve zıt yönlü bir tepki vardır. Kuvvetler çiftler halindedir ve bir nesne diğerine bir kuvvet uygularsa öbür nesne de eşit bir kuvvetle karşılık verir. Bunun basit bir örneği tabancanın tepmesidir. Mermi hızla ileri uçarken silah da geri teper.
Hareket Yasaları Örnekleme
Birinci Yasa: Sabit duran rokete etkiyen kuvvetler dengededir. Roketi aşağı çeken yer çekimine, yerin roketi yukarı itkişi karşılık verir.
İkinci Yasa: Motorlar ateşlenince oluşan itki kuvveti, yer çekiminin kuvvetinden fazladır. Böylece dengesizlik oluşur ve roket ivmelenir.
Üçüncü Yasa: Egzoz gazını roketten aşağı iten kuvvete, onunla eşit ve zıt bir kuvvet olan itki karşılık verir.
Özet
Newton’un Birinci Yasası kuvvetlerin dengede olduğu durumu, İkinci Yasa kuvvetlerin dengesiz olduğu durumu anlatır. Üçüncü Yasa ise kuvvetlerin birbirine eşit ve zıt çiftler halinde etki gösterdiğini söyler.
Kaynak: How It Works