Tüm zamanların en önemli astronomlarından biri olan Nikolas Kopernik 19 Şubat 1473’te Polonya’da dünyaya geldi. Güneş Sistemi‘nin merkezinde Dünya değil Güneş‘in olduğunu kanıtladı. Kopernik’in evreni bilimsel olarak anlamaya giden yolda ilk kilometre taşlarını döşediği, tüm bilim insanları tarafından kabul ediliyor.
Kopernik 10 yaşındayken babasını kaybetti, amcası Warmia Prensi Lucas Watzenrode tarafından yetiştirildi. Amcası iyi bir eğitim alması için gereken her şeyi yaptı. Krakow Üniversitesinde matematik ve astronomi üzerine eğitim görürken evrenle ilgilenmeye başladı. Okulu bitirdikten sonra doğdu şehre, Torun’a döndü.
Amcası, Kopernik’in kilisede çalışmasını istiyordu. Bu yüzden 1496’da Bologna Üniversitesine kilise hukuğu eğitimine gitti. Burada astronomiye olan ilgisini tekrar alevlendiren astronom Domenico Maria Novara ile tanıştı. Polonya’ya döndü ve Frauenburg yargıcı olarak çalışmaya başladı.
1508’de kendi Güneş Sistemi modelini oluşturdu. Sisteminde merkezde Güneş bulunuyordu ve bu, o zamana kadar kabul gören Dünya merkezli evren sistemine bir meydan okumaydı. 2. yüzyıldan beri kabul edilen ve Dünya’nın evrenin merkezi olduğunu öne süren modelin aslında birçok tutarsızlığı bulunuyordu. Gezegenlerin ve Güneş‘in hareketlerini tam olarak açıklayamıyordu. Oysa Kopernik’in modelinde bu net bir şekilde açıklanıyordu.
Kopernik, modelini destekleyecek karmaşık bir matematiksel model de hazırladı ve araştırmalarında kullanacağı orta halli bir gözlemevi kurdu. Araştırma sonuçlarını 1514’te Commentariolus adını verdiği 40 sayfalık bir makale halinde yayınladı.
Kopernik’in teorisinin temelinde Güneş‘in yıllık döngüsü ve gezegenlerin hareketlerinin neden böyle görüldüğü Dünya‘nın kendi etrafında ve Güneş etrafında dönmesiyle açıklanıyordu. Gerçi teorisinde her şey yüzde yüz doğru değildi. Gezegenlerin yörüngelerini dairesel olarak düşünmüştü. Bu hata, 17. yüzyılda yörüngelerin eliptik olduğunu kanıtlayan Alman astronom Johannes Kepler tarafından düzeltildi.
Kopernik, teorisini 1543’te yayımladığı De revolutionibus orbium coelestium (Göksel Kürelerin Döngüleri) isimli kitabında daha da geliştirdi. Kitap, Roma Katolik Kilisesini çok rahatsız etti. Kopernik 24 Mayıs 1543’te Frauenburg’da öldüğünde, üç yüz yıl boyunca yasaklanacak kitabına sıkı sıkıya sarılarak ruhunu teslim ettiği rivayet edilir.
Teorilerine olan itirazlara rağmen Kopernik haklı olduğundan yüzde yüz emindi. Sonunda zaten haklı olduğu da kanıtlandı. Güneş Sistemi modeline günümüzde Kopernik Günmerkezliliği de deniyor. Kopernik bilime olan etkisi ve cesareti ile astronomi tarihine geçti.
Kaynak: All About Space