Paralaks, gökbilimcilerin Güneş Sistemi dışındaki cisimlerin uzaklıklarını ölçmek için kullandıkları yöntemlerin en güvenilir olanı. Bir parmağınızı havaya kaldırıp önce sol, sonra sağ gözünüzü kapatarak parmağınıza bakın. Her gözünüz farklı bir açıdan baktığı için arka planın değiştiğini görürsünüz.
Paralaks da bu prensibe dayanıyor. Açısal kaymanın büyüklüğünü ölçerseniz (ve gözleriniz arasındaki mesafeyi bilirseniz) parmağınıza olan mesafeyi hesaplayabilirsiniz.
Gökbilimciler aynı etkiden faydalanmak için bir yıldızın konumundaki açısal kaymayı altı ay arayla, Dünya Güneş etrafında dönerken iki zıt noktada bulunduğunda ölçüyorlar. Söz konusu açılar çok küçük: En yakın yıldızlar için bile bir arksaniyenin altında. (Bir saatte kaç saniye varsa bir derecede o kadar arksaniye var.)
Dünya atmosferinin yarattığı bulanıklıktan ötürü yer tabanlı teleskoplar arksaniyenin sadece yüzde birine kadar olan paralaksları ölçebiliyor, ama Gaia Uzay Teleskobu çok daha istikrarlı bir ortamda çalışıyor. Arksaniyenin 100.000’de biri kadar küçük açılar ölçebiliyor. Bu, Ay‘ın yüzeyindeki 1 TL’lik madeni paraya bakmaya benziyor.
Kaynak: How It Works