Soru cevap kısmımızda birbirinden ilginç, farklı sorulara cevap arıyoruz. Bir çoğu aklımıza takılmış soru cevap bölümümüzzle karşınızdayız.
Ötegezenlerin Atmosferinin Neye Benzediğini Nereden Biliyoruz?
Bilim insanları geçiş spektroskopisi dedikleri bir yöntemle ötegezegenlerin atmosferini inceleyebiliyor. Uzak gezegenler kendi yıldızlarının önünden geçerken yıldız ışığı bu gezegenlerin atmosferinden geçerek Dünya‘ya varıyor. Yıldızın kendi ışığıyla gezegenin atmosferinden geçmiş halini karşılaştırarak hangi dalga boylarının eksildiğini görebiliyoruz. Bu da bize, atmosferde hangi moleküllerin olduğunu söylüyor.
Silgi, Kalem İzini Nasıl Siliyor?
Silgiyi kağıda sürtünce sürtünme oluşuyor ve bu da ısı üretiyor. Bu, silgiyi yapışkan hale getirip sayfanın üstündeki kurşun kalem grafitini kaldırmasını sağlıyor.
Elektrikli Otoların Vitesi Var Mı?
Benzinli motorlar sadece belli hızlarda verimli çalışıyor ve yavaş çalıştıklarında çok az kuvvet (tork) üretiyor. Bu da benzinli araçların, motorlarının güç çıktısını yönetecek şanzıman dişlileri olmadan düzgün çalışmayacağı anlamına geliyor. Fakat elektrikli motorlarda böyle bir sorun yok. Elektrikli otomobiller yavaşken de hızlıyken de verimli çalışıyor ve devir sayısı çok düşükken bile yüksek tork üretiyor. O yüzden tek bir vites yeterli.
Neden Tüm Çöpleri Yanardağın İçine Dökmüyoruz?
Lav yaklaşık 1.000 derece sıcaklıktadır, o yüzden birçok çöpümüzü eritebilir. Ancak çöpü yanardağlara taşımak çok yüksek maliyetli. Atıkları eritmek toksik gaz çıkışına neden oluyor ve çöplerin kalıntıları bu sefer de yeraltında birikiyor. Ayrıca soğuk çöplerin sıcak bir lav gölüne çarpması tehlikeli patlamalara yol açabilir.
Şarkı Sözlerini Nasıl Uzun Süre Aklımızda Tutuyoruz?
Ortalama insan beyni 86 milyar nöron içerir. Bilgi işleyen devasa bir ağdır bu. Anılar, nöronlar arasındaki belli bağlantıların güçlenmesiyle oluşur ve aynı bilgiyi tekrar tekrar hatırlamayı kolaylaştırır. Duygular bu bağlantıları geliştirir ve müzik, dinleme sırasındaki hislerimizi etkiler. Beynimiz de ses kalıplarını sever ve şarkılar da uyaklardan ve tekrardan yararlanır. Yazılı dilden önce eski insanlar öyküleri bu şekilde ezberliyordu. Yani bir şarkıyı sevseniz de nefret de etseniz muhtemelen yıllar sonra bile hatırlayacaksınız.
Bitkiler Yendiklerini Anlıyor Mu?
Bitkilerin aç tırtıllara tepki verdiğini gösteren kanıtlar var. Bilim insanları, bu hayvanların yaprakları yeme sesini dinletince, bitkilerin tırtıllar için zararlı olan hardal yağını salgıladıklarını gördüler.
Rüyaları Neden Bu Kadar Çabuk Unutuyoruz?
Bilim insanlarının rüyaları neden unuttuğumuz konusunda birkaç teorisi var. Rüyaların çoğu, bedenimizin uyanık olduğu zamankinden farklı tepkiler verdiği derin uyku safhası olan REM sırasında görülüyor. REM uykusunda, yeni anılar oluşturan sistemler pek iyi çalışmıyor, o yüzden rüyanın yarısında uyanan kişiler bunu uzun dönem belleğe aktarma şansı olduğu için rüyalarını daha iyi hatırlıyor. Beynimiz önemli şeylere odaklanmak için elzem olmayan bilgileri süzmede çok iyi, o yüzden belki de çoğu rüyamız hatırlanmaya değmeyecek kadar önemsiz.
Bakteriler Uzayda Sağ Kalabilir Mi?
Çok ilginç ama evet. Bilim insanları ekipmanları ne kadar temizleyip sterilize etse de baş belası mikroplar uzay boşluğuna dayanıp Uluslararası Uzay İstasyonu’nda boy gösteriyor. Ama bunu her bakteri değil, kendi hücrelerini, zorlu ortamlara dayanması için koruyucu bir protein katmanıyla saran sporlu bakterilerin bazıları yapabiliyor. Bakterilerin dayanıklılığı etkileyici ama diğer dünyaları keşfederken büyük sorun çünkü kendi canlı kirleticilerimizi de istemeden beraberimizde götürebiliriz.
Protein Yemek Tokluk Hissi Yaratır Mı?
Bilimsel araştırmalar, protein bakımından zengin öğünlerin gerçekten de tok hissettirdiğini gösteriyor. Proteinleri sindirdiğinizde üretilen peptitler, bağırsaktaki kanı süzen ana damardaki muopioid reseptörlerini (MOR) baskılıyor. Bu reseptörler yiyecek alımını kontrol ediyor ve baskılanmaları da iştahı dizginliyor. Dahası, peptitler beyne sinyal yolluyor, beyin de bağırsakları uyararak glikoz salgılamasını sağlıyor. Böylece yeme arzusu hafifliyor.
Platin, Altından Daha Mı Nadir?
Platin altından daha nadir ve çok daha az çıkarılıyor. 2013’te dünyada yalnızca 179 ton platin çıkarıldı. Bunu tek bir külçe haline dönüştürseniz bir araba kadar yer kaplar ama değeri 8 milyar dolar eder. Aynı yıl çıkarılan altın miktarı 2.982 ton ve değeriyse 125 milyar dolar.
Kaynak: How It Works