Yağmur yağması toprak açısından çok önemlidir. Toprağın su ile kavuşması ile birlikte bitkiler oluşur. Böylece insanlar temel gereksinim olan yeme ihtiyacını karşılar. Yağmur hayvanlar için de son derece önemlidir. Yağmurun yağması sayesinde hayvanlar su ihtiyaçlarını karşılar. Tüm bu önem sonucunda da insanlar yağmurun gerçek anlamda nasıl oluştuğunu merak eder.
Yağmurun Oluşumu
Yağmurun oluşumu su buharının yükselmesi ile başlar. Dünyanın büyük bir bölümü sular ile kaplıdır. Denizler, göller ve buzullar hep su içeriğindedir. Dünya üzerindeki bu sular her gün buharlaşma yaşar. Suyun buharlaşması ile birlikte de su gökyüzüne doğru bir yol izler.
Yeryüzünden yukarı doğru çıkıldıkça hava ısısı düşer. Bu nedenle yerden yükselen su buharı da soğumaya başlar. Bu soğuma tam anlamı ile tamamlanmadan kimi durumlarda daha soğuk bir hava kütlesi ile temas edilebilir. Çünkü gökyüzünde pek çok hava kütlesi yer değiştirir. Bu kütlelerin yer değiştirmesi ile birlikte su buharı soğur ve bulut haline dönüşür. Bu işlem sürekli olarak devam eder. Her su buharı soğuk hava ile karşılaştığında bulutun içerisinde tutunmaya, kendine yer edinmeye çalışır.
Yağmurun Yağışı Nasıl Olur?
Atmosfer sınırları içerisinde yerçekimi kanunu vardır. Bu yer çekimine göre tüm cisimler yere doğru çekilme durumu içerisindedir. Bu nedenle hiçbir cisim havada sabit kalamaz. Mutlaka yer o cismi kendisine doğru çeker.
Yerçekiminin çekim gücü karşısında bulutlara tutunan su buharı da karşı gelemez. Yağmur nasıl yağar sorusu bulutlardaki su buharının yerçekimi nedeni ile yere düşmesi sonucu oluşur şeklinde cevaplanabilir. Bulutlara biriken su buharı belirli bir zaman sonra bulutların ağırlaşmasına neden olur. Çünkü sürekli olarak yeni su buharları eklenen bulutlar; artık atmosfer çekimine karşı gelemez. Bunun sonucunda da su halinde yere düşer. Bu işlem her gün sürekli meydana gelir. Bu şekilde de yağmur yağar.
Yağış Ölçen Aletler
Su buharının atmosferde yoğunlaşarak yerçekimi etkisi sonucunda, yeryüzeyine muhtelif şekillerde düşen ve toprak üzerinde belirli miktarda su veren hadiselere yağış denir.
Memleketimizde yağış aşağıdaki aletlerle ölçülür.
- Plüviyometre : Atmosferden yeryüzeyine düşen yağışı direkt olarak ölçen alettir.
- Plüviyograf : Atmosferden yeryüzeyine düşen yağışı diyagram üzerine kaydeden alettir.
Su toplama kabında toplanan yağış, mihber denilen taksimatlı yağış ölçeğiyle mm cinsinden ölçülür.
Meteorolojide Yağış Hesaplama
Meteorolojide ağırlık ile yağış ölçülmez. Meteorolojide yükseklik ile yağış ölçülür. Yaklaşık 20 cm çapında biriken yağış (sıva halde) beher yardımıyla yükseklik olarak ölçülür. Düşen yağış kaç mm ise o kadar km/m2 yağış düşmüş demektir. Suyun özgül ağırlığı 1 gr/cm3 olduğuna göre 1 m2 alanda 1 mm yüksekliğindeki suyun ağırlığı 1 kg eder. Yani 1 mm yağış = 1 kg/m2 dir.
Kaynak: Popular Science